SORUNUZ: Çocuklarda Tourette (Turet) sendromunda
en etkili ilaç hangisi acaba?
Tikleri
kontrol etmeye veya OKB, DEHB gibi ilgili durumların semptomlarını azaltmaya
yardımcı olan ilaçlar genel olarak:
·
Tikleri kontrol etmek için dopamini bloke eden
veya azaltan ilaçlar; Nöroleptikler: Tikleri kontrol etmeye yardımcı olabilir. Olası yan etkiler kilo alımı
ve istemsiz tekrarlayan hareketleri içerir. Bazıları, ciddi depresyona
(önlenebilir) neden de olabilir.
·
Botulinum (Botoks) enjeksiyonları: Botoks,
Botulinum toksin kelimesinden kısaltılmış, özünü bir bakterinin oluşturduğu
proteindir. Etkilenen kas grubu içine enjeksiyon
yapılarak basit veya vokal tikler için yardımcı olabilir. İstemsiz kas hareketleri gibi bazı yan etkiler olabilir.
·
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu
için DEHB ilaçları: Dikkat
ve konsantrasyonun artmasına yardımcı olabilen uyarıcı(stimulan)lardır. Bununla
birlikte, Tourette sendromlu bazı insanlar için, DEHB ilaçları tikleri daha da
kötüleştirebilir.
·
Merkezi adrenerjik inhibitörleri: Genellikle yüksek tansiyon için reçete
edilen bazı ilaçlar dürtü kontrolü sorunları ve öfke saldırıları gibi
davranışsal semptomların kontrolüne yardımcı olabilir. Sürekli uyku durumu
gibi (sedatif etki) yan etkileri vardır.. (Adrenerjik ve Kolinerjik)
·
Antidepresanlar: Üzüntü, endişe ve OKB belirtilerinin (semptomlarının)
kontrolüne yardımcı olabilir. Bu gruptaki ilaçların da yan etki yelpazesi kişilere göre değişse de genelde iştah ve kiloda artış ön planda gözlenmektedir.
·
Antiseizure (Antikonvülzan ya da antiepileptik)
ilaçlar: Tourette sendromu olan bazı kişilerin
epilepsiyi tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçlara yanıt verdiğini gösteren
araştırmalar vardır. (Buna karşı bazı antiepileptik ilaçların da tikleri
artırabildiği bilgisi de var.)
Yukarıdaki bilgilerden sonra özet
yorumum:
Tourette Sendromu (TS)’nda en etkili diyebileceğimiz
tek bir ilaç / tek bir başka yöntem bilinmiyor. Bazı ilaç grupları ve bunların
kendi içinde çeşitleri bulunuyor (bir çok nöroleptik, antidepresan vb bulunmaktadır).
Bu ilaçların çocuk, genç ve yetişkinlerde kullanımları hekim kontrolünde,
kişiye göre (kilo, vücudun ilaca verdiği tepki, hangi ilaç / ilaçların
kullanılabileceği gibi) doz ayarına bağlı oluyor.
Tourette henüz tam olarak nedeni anlaşılmamış,
belirtilerle kendini gösteren bir bozukluk olduğu için, ilaç ve/veya diğer yaklaşımlar
bu belirtileri kontrol altına alabilme/azaltmaya yönelik olabiliyor.
Ve biz biliyoruz ki, hiç ilaç vd kullanmadan TS ile birlikte uyumlu yaşayabilen birçok kişi de var. Çünkü TS’nin her bir kişide varoluş nedeni ve yaşam koşullarına göre gelişimi çok farklı olabiliyor; neredeyse her bir konuda olabildiği gibi…
Ve biz biliyoruz ki, hiç ilaç vd kullanmadan TS ile birlikte uyumlu yaşayabilen birçok kişi de var. Çünkü TS’nin her bir kişide varoluş nedeni ve yaşam koşullarına göre gelişimi çok farklı olabiliyor; neredeyse her bir konuda olabildiği gibi…
Önemli not: Ufak tefek tikler vb durumlar, normalde kişi
ve / veya bir yakını için, hiç sorun oluşturmazken, aşırı ve ezbere farkındalık
(!) geliştiren koşullarda birden bu küçük şeylerin büyütüldüğünü ve sorun
yumağına dönüştüğünü de gözlemleyebiliyoruz. Böyle bir konuyu her birimiz
detaylı gözlemleyebilmeliyiz.
Gözlemleriniz ve diğer herhangi detaylı soru(n)larınız
için e-posta da yazabilirsiniz: tourette.tik.tak.hip@gmail.com
İnternet, konu ile ilgili çeşitli
kitaplar ve yaşam deneyimlerinden derleyen: A.Şükran Demiralp, 20 Mart 2019
Yukarıdaki yazıya katkı olabilir: https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/37131/mod_resource/content/0/Antipsikotik%20%C4%B0la%C3%A7lar%20%28N%C3%B6roleptikler%29.pdf
YanıtlaSil